„Angielska choroba” w Breslau

Jakiś czas temu odwiedziliśmy stadiony Wrocławia. Ci którzy Nas znają wiedzą że najbardziej interesują Nas stadiony z bogatą historią więc niemalże jesteśmy zmuszeni do opisania co działo się w niemieckim Breslau zanim przyłączono go do Polski.Jeśli chodzi o piłkę nożną działo się kiedyś dużo więcej niż obecnie.

Pierwsza wzmianka o piłce nożnej w Breslau według historyków pojawiła się w 1892 roku.W futbolówkę zaczęli kopać gimnastycy z Alter Turnverein Breslau (Stare Towarzystwo Gimnastyczne) i Akademischer Turnverein (Akademickie Towarzystwo Gimnastyczne).Historycy spierają się które towarzystwo było pierwsze ale nie zmienia to faktu że to oni dali początek piłki nożnej w tym mieście. Ludzie bardzo sceptycznie podchodzili do tego sportu, uważali ją za śmieszną i nazywali „angielską chorobą”. Przypomnijmy że futbol kiedyś wyglądał zupełnie inaczej niż teraz,na boisko wybiegało 2 obrońców,3 pomocników i 5 napastników. Nie było rzutów karnych, zawodnicy przystępowali do meczu nawet w niepełnych składach czasem bez sędziego a jeśli arbiter zarządził że warunki atmosferyczne nie pozwalają na rozegranie meczu ligowego zawodnicy grali wówczas mecz towarzyski aby zadowolić kibiców. Błędy sędziego były podstawą do anulowania meczu i drużyny aby wyłonić zwycięzce grały rewanże do skutku.

Główne wejście na obiekt SC Schlesien Breslau,ten budynek stał jeszcze długo po roku 2000, teraz znajduje się tu nowoczesne osiedle..

Poziom piłki w stolicy dolnego śląska odbiegał od reszty kraju, przyczynił się w dużym stopniu brak przychylności prasy w mieście i opór szkół aby ten sport wprowadzić przy okazji ćwiczeń gimnastycznych.W 1894 jedna z  informacji prasowych brzmiała tak:

„Mecz piłkarski oferuje nie tylko pasjonujący, lecz również bardzo zabawny widok. Napełniona powietrzem, bardzo elastyczna piłka może zostać ciśnięta przez wprawnego gracza bardzo wysoko  i daleko, ale nadzwyczaj rzadko dochodzi przy tym do spokojnego uderzenia, ponieważ wszyscy zawodnicy przepychają się wzajemnie , próbując trafić ją nogą. Od czasu do czasu któryś z graczy traci równowagę przy gwałtownym zamachu i pada;jednym słowem jest to zabawny rozgardiasz..”

a sprawozdanie z jednej ze szkół w roku 1894/95 brzmiało tak:

„Gry, w której rzeczą najważniejszą jest uderzanie nogą, gry w której ręce skazane są na bezczynność, nie mogę uznać ani za naturalną,ani piękną. Uważam że naśladowanie Anglików w ich namietności do gier nie jest celowe dla szkół niemieckich”

Sami widzicie że początki piłki nożnej we Wrocławiu nie były łatwe.Przełomowym momentem był rok 1903.W tym roku 4 wrocławskie kluby założyły Verband Breslauer Ballspiel-Vereine (Związek Wrocławskich Klubów Piłkarskich).Zaczęły powstawać nowe kluby,toczyła się „liga w mieście” i wszystko szło w dobrym kierunku.Następnym ważnym krokiem dla wrocławskiego futbolu było utworzenie Związku Piłkarskiego Niemiec Południowo-Wschodnich.Od tej pory wrocławskie kluby uczestniczyły w rozgrywkach o mistrzostwo Niemiec.

                                        Drużyna VfR 1897 Breslau w 1910 roku.

Wielkim wydarzeniem w roku 1913 była pierwsza wizyta zawodowej drużyny z Anglii – Bolton Wanderers.Została wystawiona reprezentacja Wrocławia która uległa 0:12. Pokazało to jaka przepaść dzieli drużyny z tej części kraju a drużyny angielskie.Miesiąc po porażce z Boltonem przyjechała reprezentacja Wiednia która wygrała 6:1.Piłkarze z Wrocławia grali również z polskimi drużynami,gościli w Krakowie przegrywając z Cracovią 3:2 a w roku 1914 do stolicy śląska przyjechała Wisła Kraków,wtedy wrocławianie wygrali 3:0.W latach 20. i 30. rozgrywano bardzo wiele spotkań. Przyjeżdżały drużyny z Wiednia,Pragi i Budapesztu.W roku 1919 w Związku Piłkarskim Niemiec Południowo-Wschodnich było zarejestrowane 79 klubów a w roku 1923 już 258!.Futbol stawał się bardzo popularny.

Z falą popularności kiepskie obyczaje zaczęły pojawiać się na trybunach a przed wejściem na stadion widniał napis: „Kto sędziego obrazi, ubliży mu,zagrozi albo go zaczepi , zostanie bezwzględnie wyrzucony z obiektu” :)

Prasa zaczęła pisać o klubowym fanatyzmie,plagą również było wbieganie kibiców na murawę.

Godnym uwagi jest wydarzenie z maja 1932 r. wtedy do Niemiec przyjechały 3 angielskie czołowe drużyny – Chelsea,Newcastle i Everton (aktualny mistrz).Ten ostatni grał na Stadionie Olimpijskim z reprezentacją Niemiec.Drugie ważne wydarzenie na tymże stadionie to mecz Niemcy – Polska w 1935 r.Na trybunach zasiadło aż 20 tys. kibiców,był to rekord frekwencji na trybunach.Polacy wtedy przegrali 1:0.

                        Piłkarska legenda Wrocławia Fritz „Seppl” Blaschke w akcji  

Jeśli piszemy o piłce nożnej w przedwojennym Breslau nie sposób wspomnieć człowieka legendy – Fritz „Seppl” Blaschke. Był zawsze wierny wrocławskim drużynom i żaden zawodnik nie mógł się pochwalić takimi sukcesami w tym mieście.Zdobył 10 tytułów mistrza Wrocławia oraz 7 tytułów mistrza Niemiec Południowo-Wschodnich.Posiadał umiejętność kierowania drużyną i miał talent do strzelania ważnych bramek.Nie ulegało wątpliwości że był jednym z najlepszych napastników w Niemczech ale nigdy nie został powołany do kadry.

Poniżej najważniejsze kluby,daty,siedziby i sukcesy wrocławskich drużyn.

(VfB) Breslau 

Założony 13.10.1898 ( do 1909 r. pod nazwą FC 1898 Breslau )

Barwy: czarno-białe

Siedziby: do 1905 roku boisko przy dawnym torze wyścigów konnuch na Szczytnikach,od 1905 r. boisko w wewnętrznej części toru kolarskiego na Dąbiu,od 1910 r. Park Sportowy na Dąbiu, należący obecnie do KS Ślęza Wrocław

Sukcesy: mistrzostwo Wrocławia 1903 r.,Puchar Wrocławia 1927/28, 1929/30, 1935/36

(VfR) 1897 Breslau

Założony: 1.04.1897 (do 1907 r. pod nazwą SV Blitz Breslau)

Barwy: niebiesko-złote lub niebiesko żółte. W 1933 fuzja z SC Schlesien Breslau i nazwa VfR Schlesien Breslau

Siedziby: 1897-1901, boisko przy dawnym torze wyścigów konnych na Szczytnikach. 1901-1907 boisko przy szosie Swojczyckiej, 1908-1913 obecne Zalesie a od 1913 obecny Oporów

Sukcesy: udział w mistrzostwach Niemiec w 1908 r. (1/4 finału);1910 1/4 finału);mistrzostwo Niemiec Południowo-Wschodnich 1908,1910;mistrzostwo Wrocławia 1908-1910,1913;Puchar Wrocławia 1912/13

SC Schlesien Breslau

Założony 26.08.1901

Barwy: żółto-białe

Przydomek: „die Adler” (orły)

W 1933 r. fuzja z VfR 1897 Breslau i przyjęta nazwa VfR Schlesien Breslau z siedzibą na obiekcie SC Schlesien na Borku.

Siedziby: 1901-1913 obecna ul.Powstańców Śląskich,od 1913 obecna ul.Hallera (po wojnie znajdował się tam obiekt Pafawagu Wrocław). W 1924 fuzja z Rapidem Breslau  i około roku występowali jako Schlesien-Rapid.

Sukcesy: udział w mistrzostwach Niemiec 1905 r.(2 runda);1906 (1/4 finału);1907 (1/4 finału);mistrzostwo Niemiec Południowo-Wschodnich 1906,1907;mistrzostwo Wrocławia: 1904-1907,1921.

SC Preußen Breslau

Założony: 1902. W 1919 r. fuzja z Verein Breslauer Sportfreunde i nowa nazwa Vereinigte Breslauer Sportfreunde.

Siedziba: obecna ul.Ślężna

Sukcesy: wicemistrzostwo Niemiec Południowo-Wschodnich 1913 r.

SC Germania Breslau

Założony: 1904 (po rozłamie w VfR 1897 Breslau

Barwy: czerwono-białe

Siedziba: Dąbie obok stadionu VfB Breslau.

Sukcesy: wicemistrz Niemiec Południowo- Wschodnich 1911,1912;mistrz Wrocławia 1911,1912.

Vereinigte Breslauer Sportfreunde

Założony: 1902.

Barwy: czarno-biało-żółte.

W 1933 r. fuzja z Breslauer SC 08 w wyniku której powstał Breslauer SpVg 02

Siedziba:przed fuzją grał na Krzykach a od 1921 na stadionie przy Parku Południowym.

Sukcesy: udział w mistrzostwach Niemiec 1919/20 (1/2 finału),1920/21 (1/4 finału),1922/23 (1/4 finału),1923/24 (1/4 finału),1926/27 (1/8 finału),1927/28 (1/8 finału),1929/30 (1/8 finału);mistrzostwo Niemiec Południowo-Wschodnich 1920-1924;mistrzostwo Wrocławia: 1914,1920,1922-24;Puchar Wrocławia: 1913/14,1919/20,1930/31,1932/33.

Breslauer Sportvereinigung (SPvgg) 1905

Założony: 1905

Barwy: niebiesko-biało-żółte

W 1922 fuzja z klubem SV Komet Breslau,zmiana nazwy na SpVgg Komet 05

Siedziby: Gądów,od 1932 r. obecnie kompleks basenów przy Wejherowskiej

Sukcesy: Puchar Wrocławia 1928/29

Breslauer FV 06

Założony: 1906.

Barwy: niebiesko-białe

Siedziba: między cmentarzem Osobowickim a nasypem linii kolejowej,w pewnym oddaleniu od ul.Osobowickiej

Sukcesy: udział w mistrzostwach Niemiec 1926/27 (1/8 finału);wicemistrzostwo Niemiec Południowo-Wschodnich 1927,1931;mistrzostwo Dolnego Śląska i wicemistrzostwo Śląska 1940;mistrzostwo Wrocławia: 1927,1931,1932;Puchar Wrocławia: 1920/21,1942/43,1943/44.

Breslauer SC 08

Założony: 1908 r.

Barwy: czarno-niebieskie.

Siedziba: 1908-1910 boisko przy obecnym moście Osobowickim,od 1910 r. Grabiszynek (w pobliżu linii kolejowej),od 1920 obecna al.Pracy.

W 1933 fuzja ze Sportfreunde Breslau i zmiana nazwyc na Breslauer Sport-Vereinigung 02.

Sukcesy: udział w mistrzostwach Niemiec 1924/25 (1/4 finału),1925/26 (1/4 finału),1927/28 (1/8 finału),1928/29 (1/2 finału),1931/32 (1/8 finału);mistrzostwo Niemiec Południowo-Wschodnich 1926,1928;wicemistrzostwo 1925,1929,1932;mistrzostwo Wrocławia; 1925,1926,1928-1930,1930;Puchar WROCŁAW 1921/22-1924/25,1926/27,1931/32.

Alemannia Breslau

Założony: 1909

Barwy: czarno-czerwone

Siedziba: obecna Różanka,ul.Jugosłowiańska.

Sukcesy:Puchar Wrocławia 1925/26

SC Hertha Breslau

Założony: 1915

Barwy: czarno-żółto-białe

Przydomek: „Koniczynki”

Siedziba: klub założyła młodzież ze Szczytnik.Początkowo grali na boisku położonym obok stadionu VfB na Dąbiu.Od 1920 r. boisko przy ulicy Pięknej

Sukcesy: Puchar Wrocławia: 1933/34,1934/35,1937/38,1938/39.

SC Vorwarts Breslau

Założony: 1910.

Barwy: niebiesko-białe-czarne.

Siedziba: po 1918 ulica Długa

Sukcesy: wicemistrzostwo Śląska 1935

Breslauer Sport-Vereinigung 02 (BSV 02)

Założony: 1933 po fuzji Vereinigte Breslauer Sportfreunde i Breslauer SC 08.

Barwy: niebiesko-czarno-białe

Siedziby: 1933-36 stadion przy Parku Południowym, od 1936 r  stadion Śląska Wrocław  przy ulicy Oporowskiej

Sukcesy: udział w mistrzostwach Niemiec 1941/42 (runda wstępna);wicemistrzostwo Śląska 1934;mistrzostwo Dolnego Śląska 1942 (wicemistrzostwo 1943,1944);Puchar Wrocławia 1936/37,1940/41,1941/42

1.FC Breslau

Założony: 1932  w wyniku fuzji SpVGG 1892 Breslau i SV Grossmarkthalle Breslau

Barwy: zielono-białe

Siedziba: między obecną ulicą Ostrowskiego i Fiołkową

SV Klettendorf (Klecina)

Zalożony: 1933 po rozpadzie klubu robotniczego FT Breslau-Sud.

Barwy: brązowo-białe.

MISTRZOWIE WROCŁAWIA W LATACH 1903-1933

1903 VfB 1898 Breslau

1903-07 SC Schlesien Breslau

1907-10 VfR 1897 Breslau

1910-12 Germania Breslau

1912-13 VfR 1897 bRESLAU

1913-14 Vereinigte Breslauer Sportfreunde

1915-19 nie rozgrywano

1919-20 Vereinigte Breslauer Sportfreunde

1920-21 SC Schlesien Breslau

1921-24 Vereinigte Breslauer Sportfreunde

1924-26 Breslauer SC 08

1926-27 Breslauer FV 06

1927-30 Breslauer SC 08

1930-31 Breslauer FV 06

1931-32 Breslauer SC 08

 

W WIELKIM skrócie tak się przedstawiał futbol we Wrocławiu przed wojną. Aby zasięgnąć więcej informacji polecamy książke „SPORT W BRESLAU” p.Sławomira Szymańskiego która jest unikatowa.Większośc informacji wzieliśmy z niej.

Już niebawem nasza relacja z wrocławskich stadionów. ;)